แผนที่ - อำเภอโพนทอง (Amphoe Phon Thong)

โพนทอง เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดร้อยเอ็ด เดิมเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอธวัชบุรี อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด และอำเภอกมลาไสย อำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ ตั้งขึ้นเป็นอำเภอเมื่อวันที่ 23 พฤศจิกายน 2462

พื้นที่อำเภอโพนทอง เดิมเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอธวัชบุรี อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด และอำเภอกมลาไสย อำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ ตั้งตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2462 โดยให้มีผลตั้งแต่วันที่ 23 พฤศจิกายน ปีเดียวกัน โดยยุบอำเภอดินแดง ไปรวมกับอำเภอแซงบาดาล (อำเภอธวัชบุรี) แล้วยกตำบล 1 ตำบลจากอำเภอแซงบาดาล กับอีก 2 ตำบลจากอำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด และพื้นที่ตำบลอีก 2 ตำบลจากอำเภอกมลาไสย กับพื้นที่ 2 ตำบลจากอำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ รวมทั้งหมด 7 ตำบล รวมขึ้นเป็นอำเภอใหม่ และตั้งที่ว่าการอำเภอที่บ้านแวง เรียกว่า "อำเภอโพนทอง" ตามชื่อบ้านโพนทอง ที่ตั้งอยู่ติดต่อกัน และขึ้นตรงกับจังหวัดร้อยเอ็ด

ตำบลทั้ง 7 ตำบลในอำเภอโพนทองตั้งแต่แรกเริ่มตั้งอำเภอ ปรากฏหลักฐานในราชกิจจานุเบกษา ปี 2464 ประกอบด้วยตำบลโพนทอง ตำบลท่าม่วง ตำบลขามเปี้ย ตำบลกกโพธิ์ ตำบลกุดนาแซง ตำบลเชียงใหม่ และตำบลชุมพร ตามประกาศกระทรวงศึกษาธิการ ใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ. 2464 ในท้องที่มณฑลร้อยเอ็ด

พื้นที่อำเภอโพนทองนั้นสังกัดจังหวัดร้อยเอ็ด มณฑลร้อยเอ็ด ได้ 5 ปี ในปี พ.ศ. 2468 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก รัชกาลที่ 7 ได้ประกาศให้ยกเลิกมณฑลร้อยเอ็ด และมณฑลอุบลราชธานี ยกจังหวัดร้อยเอ็ด, มหาสารคาม, กาฬสินธุ์, อุบลราชธานี, ขุขันธ์, สุรินทร์ รวม 6 จังหวัดมารวมกับจังหวัดนครราชสีมา, ไชยภูมิ และบุรีรัมย์ เรียกว่า "มณฑลนครราชสีมา" อำเภอโพนทองจึงได้ย้ายมาสังกัดกับมณฑลนครราชสีมา ก่อนที่จะมีการยกเลิกมณฑลเทศาภิบาลในเวลาต่อมา

* วันที่ 23 พฤศจิกายน 2462 ยุบอำเภอดินแดง และโอนพื้นที่ 3 ตำบล รวมเข้ากับอำเภอแซงบาดาล และนำตำบลที่เหลืออีก 1 ตำบล ไปรวมกับอีก 2 ตำบลจากอำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด, 2 ตำบลจากอำเภอกมลาไสย และ 2 ตำบลจากอำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ มาตั้งเป็น อำเภอโพนทอง ขึ้นกับจังหวัดร้อยเอ็ด

* วันที่ 17 เมษายน 2482 เปลี่ยนแปลงชื่อตำบลโพนทอง เป็นตำบลแวง และเปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอโพนทอง เป็น อำเภอแวง

* วันที่ 31 พฤษภาคม 2492 ตั้งตำบลโนนชัยศรี แยกออกจากตำบลแวง และตำบลเชียงใหม่ ตั้งตำบลหนองใหญ่ แยกออกจากตำบลแวง ตั้งตำบลสว่าง แยกออกจากตำบลกกโพธิ์

* วันที่ 29 พฤศจิกายน 2492 โอนพื้นที่หมู่ 42 บ้านดอนหวาย (ในขณะนั้น) ของตำบลแวง ไปตั้งเป็นหมู่ 17 ของตำบลโนนชัยศรี

* วันที่ 11 พฤศจิกายน 2495 ตั้งตำบลอุ่มเม่า แยกออกจากตำบลแวง ตำบลขามเปี้ย และตำบลเชียงใหม่ ตั้งตำบลบึงงาม แยกออกจากตำบลชุมพร

* วันที่ 14 เมษายน 2496 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอแวง จังหวัดร้อยเอ็ด เป็น อำเภอโพนทอง